Olej słonecznikowy – korzyści dla bariery ochronnej skóry

Od bardzo dawna różnego rodzaju oleje naturalne stosowane były do miejscowych zabiegów dermatologicznych. Słonecznik rośnie w wielu miejscach na świecie i w przeważającym zakresie wykorzystywany był w celach żywnościowych, dekoracyjnych, jak i leczniczych. Obecnie jednak, coraz częściej olej słonecznikowy stanowi jeden z podstawowych składników pielęgnacyjnych kosmetyków naturalnych, przeznaczonych do bezpiecznej i skutecznej ochrony i regeneracji skóry.

Olej z nasion słonecznika jest bogaty w kwas linolowy. Stosowany jest miejscowo w celu uzupełnienia podstawowego niedoboru kwasu tłuszczowego. Szybko działa i odwraca objawy problemów dermatologicznych. Zawarte w nim kwasy tłuszczowe stosowane miejscowo mogą pomóc skórze w utrzymaniu jej naturalnej bariery ochronnej, a także w zmniejszeniu transepidemialnej utraty wody. Jest to szczególnie ważne przy wielu problemach skórnych, również w przypadku atopowego zapalenia skóry. Uważa się, że preparaty i kosmetyki, zawierające większą ilość kwasu linolowego, w porównaniu z kwasem oleinowym, mogą okazać się w takich sytuacjach znacznie korzystniejsze. Jednakże badania kliniczne nad tym jeszcze trwają i warto oczekiwać ich wyników.

Olej słonecznikowy dla skóry

Kilka wyników badań sugeruje, że olej słonecznikowy posiada cenne właściwości przeciwzapalne. Zawarty w nim kwas linolowy jest głównym lipidem, który przekształca się w kwas arachidonowy. Właśnie ten związek prowadzi do prostaglandyny E2, modulatora zapalnego, prawdopodobnie poprzez aktywację receptora proliferacyjnego peroksysomów-a (PPAR-a). Właściwość ta ma szczególne znaczenie w przypadku leczenia stanów zapalnych skóry.

Olej słonecznikowy umożliwia stworzenie dodatkowej linii obronnej dla skóry. W jednym z badań obserwowano 497 wcześniaków, u których istniało ryzyko wystąpienia sepsy. Podawano im trzy razy dziennie olej z nasion słonecznika, by sprawdzić, czy poprawi się naturalna bariera ochronna, umożliwiająca zapobiegnięcie systemowej infekcji. Wynik badania był taki, że olej słonecznikowy zmniejszył liczbę dzieci z sepsą o 41%. Odnotowano przy tym 26% śmiertelność u zarażonych wcześniaków. Nie mniej jednak, stosowanie tej metody pozwoliło istotnie zmniejszyć śmiertelność, niż w przypadku braku leczenia. Można zatem wywnioskować, że olej słonecznikowy jest bezpieczny, nawet w przypadku za wcześnie urodzonych noworodków.

Niedawno przeprowadzono badania na 22 wcześniakach, które losowo przydzielano do grupy z zastosowaniem oleju słonecznikowego lub do grupy kontrolnej. Niestety wyniki nie są już tak jednoznaczne, jak przy poprzednim badaniu. W czasie jego trwania okazało się, że w przypadku grupy z olejem słonecznikowym polepszyło się pH skóry i zmniejszyła się utrata wilgotności skóry. Wynik ten oznacza, że olej słonecznikowy opóźnia dojrzewanie bariery u wcześniaków. Jednakże, badanie przeprowadzone zostało na niewielką skalę i nie jest zbyt miarodajne. Trudno jest jednoznacznie określić jaki wpływ na kondycję skóry wcześniaków miał zastosowany olej.

Olej słonecznikowy nie tylko dla dzieci

Dla wielu bardziej istotne wyniki mogą wynikać z badania, przeprowadzonego na 19 dorosłych osobach. Losowo aplikowano im na jednym ramieniu oliwę z oliwek, a na drugim olej słonecznikowy. Czynność ta była wykonywana regularnie przez cztery tygodnie. Co ciekawe, oliwa z oliwek powodowała pogorszenie bariery skórnej, a u niektórych osób nawet powodowała rumień. Natomiast olej słonecznikowy nie powodował żadnych problemów uczuleniowych, natomiast polepszał barierę skórną i wpływał na poprawę hydratacji. Chociaż wyniki te pochodzą ze skromnych badań, to jednak skłaniają do unikania miejscowego stosowania oliwy z oliwek. Zdecydowanie lepiej wykorzystać do tego olej z nasion słonecznika.

O tym, że niektóre oleje roślinne mogą być szkodliwe, a inne wręcz przeciwnie, mogą korzystnie wpływać na barierę ochronną skóry, świadczą również badania przeprowadzane na myszach. Ich wyniki dodatkowo wzmacniają tezy wcześniejszych badań. W badaniach wstępnych ukierunkowano się na identyfikację bezpiecznych i niedrogich olejów roślinnych. Celem ich zastosowania miało być zwiększenie funkcji bariery naskórkowej u noworodków. W niektórych krajach przeprowadzono takie testy i porównano kilka olejów roślinnych, najczęściej porównując wyniki badań na myszach. Stwierdzono, że olejek z gorczycy, oliwa z oliwek oraz olej z soi znacznie opóźniają odzyskiwanie bariery skórnej, w porównaniu z innymi środkami na bazie ropy naftowej, która w połączeniu z olejem musztardowym jest najbardziej szkodliwa. Olej słonecznikowy znacznie poprawiał odzyskiwanie funkcji obronnych skóry, a efekt utrzymywał się jeszcze po 5 godzinach od jego zastosowania.

Co w przypadku takich chorób jak atopowe zapalenie skóry?

W tym przypadku dowody wskazują na przynajmniej niewielki pozytywny wpływ oleju z nasion słonecznika. Przeprowadzono badania na 86 dzieciach z umiarkowanym stopniem atomowego zapalenia skóry. Dzieci podzielono losowo na dwie grupy, z których jedna otrzymywała krem z olejem słonecznikowym, a druga bez oleju słonecznikowego. Okazało się, że olej z nasion słonecznika miał istotny wpływ na zmniejszenie użycia kortykosteroidów i poprawę jakości życia, w porównaniu z grupą kontrolną.

Podsumowując

Bezpieczny, niedrogi i powszechnie dostępny olej słonecznikowy wydaje się najlepszym rozwiązaniem u pacjentów z upośledzoną barierą skórną. Pod warunkiem, że nie występuje u nich alergia na nasiona słonecznika. Chociaż wiele szczegółów nie zostało jeszcze rozstrzygniętych, jak na przykład wpływ zawartości kwasu linolowego i kwasu oleinowego, to stosowanie oleju słonecznikowego uznane jest za bezpieczne i korzystne dla skóry.