Olejek z oregano to bardzo skuteczna i zupełnie naturalna alternatywa w zakresie leczenia wielu dolegliwości zdrowotnych i chorób. Dzięki swoim potwierdzonym naukowo właściwościom, coraz częściej znajduje zastosowanie w wielu recepturach leczniczych i pielęgnacyjnych. Sprawdza się przede wszystkim w ochronie przed infekcjami, gdyż skutecznie zwalcza grzyby, bakterie i wirusy. W niniejszym artykule przedstawiamy najważniejsze jego właściwości i możliwości zastosowania w zakresie ochrony zdrowia i urody.
Olejek z oregano jest silnym, roślinnym olejem, który może rywalizować z farmakologicznymi antybiotykami, w zakresie leczenia i zapobiegania różnym infekcjom. W rzeczywistości, wykazuje cenne właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Olejki eteryczne z oregano prawdopodobnie nie powodują przy tym wielu znaczących efektów ubocznych, które są często przypisywane stosowaniu antybiotyków. Dotyczy to przede wszystkim zwiększonego ryzyka oporności na antybiotyki, pogorszenia kondycji jelit, z powodu niszczenia pożytecznych bakterii probiotycznych, zmniejszenia wchłaniania witamin i powodowania nieszczelności jelita, z powodu uszkodzenia błon przewodu pokarmowego.
Czym jest olejek z oregano?
Oregano (łac. Origanum vulgare) to ziele, które należy do rodziny mięty (łac. Labiatae) i zasadniczo nosi miano lebiodki pospolitej. Nieco rzadziej w Polsce określane jest mianem dzikiego majeranku. Bardzo często uważane jest za bardzo cenny składnik roślinny, stosowany w ludowych przepisach leczniczych już od ponad 2500 lat. W tym czasie jego sława rozeszła się praktycznie na cały świat. Znajduje m.in. zastosowanie w leczeniu przeziębień, niestrawności i rozstroju żołądka.
Warto jednak tutaj pamiętać o tym, że w niniejszym artykule mowa jest o olejku z oregano, który uzyskuje się z nieco innej rośliny, niż popularna przyprawa do pizzy. Rosnące przede wszystkim w rejonie Morza Śródziemnego, a także w wielu częściach Europy oraz w Azji Południowej i Środkowej, oregano o jakości leczniczej, jest destylowane w celu wydobycia olejku eterycznego. Znajduje się w nim wysokie stężenie aktywnych składników. Ciekawostką jest, że do wyprodukowanie tylko 0,5 litra olejku z oregano potrzeba aż ponad 500 kg dzikiego oregano! Aktywne składniki oleju są utrwalane w alkoholu i stosowane w postaci olejku eterycznego, zarówno miejscowo na skórze, jak i wewnętrznie.
Jak wspomniano powyżej, olejek z oregano jest często uważany za alternatywę dla antybiotyków wydawanych na receptę. Zawiera bowiem dwa potężne związki zwane karwakrolem i tymolem, które w badaniach naukowych potwierdziły silne właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Olejek oregano składa się głównie z karwakrolu, a liście rośliny zawierają także różne związki przeciwutleniające, takie jak fenole, triterpeny, kwas rozmarynowy, kwas ursolowy i kwas oleanolowy.
Olejek z oregano – Właściwości i zastosowania zdrowotne i pielęgnacyjne
Do czego można użyć olejku z oregano? Dominujący w oleju z oregano związek leczniczy to karwakrol, który ma szerokie zastosowanie, od leczenia alergii po ochronę skóry. Karwakrol, czyli monoterpenowy fenol, wykazuje bowiem szerokie spektrum działania, pozwalające m.in. ograniczenie psucia się żywności rozwoju patogennych grzybów i bakterii, jak również innych, patogennych dla ludzi, zwierząt i roślin, mikroorganizmów. Skutecznie działa również na organizmy odporne na leki i tworzące biofilmy.
Obecny w oregano karwakrol jest tak silny, że był przedmiotem ponad 800 badań przywołanych w PubMed, światowej bazie danych literatury opartej na dowodach naukowych. Aby pokazać, jak funkcjonuje wielozadaniowy i imponujący karwakrol, w badaniach wykazano, że leczy lub zmniejsza niektóre z wymienionych poniżej powszechnie występujących problemów zdrowotnych:
- infekcje bakteryjne,
- infekcje grzybowe,
- pasożyty,
- wirusy,
- stany zapalne,
- alergie,
- guzy,
- niestrawność,
- Candida.
Ponieważ olejek oregano wykazuje właściwości przeciwdrobnoustrojowe, stosuje się go również w celu konserwacji żywności podczas przechowywania.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze jego właściwości i zastosowania.
Naturalna alternatywa dla antybiotyków
Jaki jest problem z częstym stosowaniem antybiotyków? W szerokim spektrum działania mogą być niebezpieczne, ponieważ nie tylko zabijają bakterie odpowiedzialne za infekcje, ale także dobre bakterie, które są nam potrzebne do utrzymania pełni zdrowia.
Nadużywanie antybiotyków i przepisywanie leków o szerokim spektrum działania, gdy nie jest to absolutnie niezbędne, może powodować szereg problemów. Przez nie, inne leki mogą działać przeciwko bakteriom mniej skuteczne i coraz częściej mamy do czynienia z infekcjami lekoopornymi. Antybiotyki niszczą również służące nam bakterie, które odpowiedzialne są m.in. za trawienie żywności, wytwarzanie witamin i ochronę przed infekcjami.
Niestety, antybiotyki o szerokim spektrum działania są bardzo często przepisywane w warunkach, w których nie powinny mieć one zastosowania, na przykład w przypadku infekcji wirusowych. W jednym z badań naukowcy z University of Utah stwierdzili, że w 60 %-tach przypadków, w których lekarze przepisują antybiotyki, wybierają leki o szerokim spektrum działania.
Jak działa olejek z oregano, że jest tak korzystny dla naszego zdrowia? Zasadniczo biorąc może mieć on wpływ na szerokie spektrum ochrony zdrowia. Obecne w nim składniki aktywne pomagają zwalczać wiele rodzajów szkodliwych patogenów, w tym bakterie, drożdże i wirusy. Jak wynika z badań opublikowanych w 2013 r. w czasopiśmie Journal of Medicinal Food, olejek z oregano stanowi tanie i łatwo dostępne źródło naturalnych substancji przeciwbakteryjnych, które wykazują duży potencjał do zastosowania w wielu stanach chorobotwórczych. Szczególnie przy mniejszych infekcjach może stanowić doskonałą alternatywę dla antybiotyków.
Zwalczanie infekcji grzybiczych i bakteryjnych
Istnieją dowody na to, że olejek z oregano może pomóc zwalczać co najmniej kilka szczepów bakterii, które powodują problemy zdrowotne, powszechnie leczone antybiotykami. W 2011 roku Journal of Medicinal Food opublikował badanie, które potwierdziło jego skuteczne działanie przeciwbakteryjne na pięć różnych typów bakterii chorobotwórczych. Wykazano w nim znaczące oddziaływanie wobec wszystkich pięciu szczepów. Najwyższą aktywność zaobserwowano jednak w stosunku do E. coli, co sugeruje, że olejek z oregano może być potencjalnie rutynowo stosowanym środkiem naturalnym, w celu ochrony zdrowia przewodu pokarmowego i zapobiegania poważnym zatruciom.
W badaniu z 2013 r., opublikowanym w Journal of the Science of Food and Agriculture stwierdzono, że po zbadaniu właściwości przeciwutleniających i przeciwbakteryjnych oregano, zaobserwowano zahamowanie wzrostu siedmiu testowanych szczepów bakterii, czego inne ekstrakty roślinne nie były w stanie dokonać.
Jedno z badań z udziałem myszy, które zostało opublikowane w czasopiśmie Revista Brasileira de Farmacognosia, również przedstawiło imponujące wyniki w tym zakresie. Stwierdzono w nim, ze oprócz zwalczania bakterii, takich jak Listeria i E. coli, olejek z oregano wykazuje zdolność zwalczania chorobotwórczych grzybów.
Inne dowody wskazują na fakt, że główne związki aktywne olejku oregano, czyli tymol i karwakrol, mogą pomóc w walce z bólami zębów i bólami ucha, spowodowanymi infekcjami bakteryjnymi. Badanie z 2005 roku opublikowane w Journal of Infectious Diseases wykazało, że zastosowane w przewodzie słuchowym olejki eteryczne lub ich wyizolowane składniki, mogą zapewnić skuteczne leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego.
Należy zatem podkreślić, dziesiątki wyników badań potwierdza fakt, że olejek z oregano można względnie często stosować zamiast szkodliwych antybiotyków, w odniesieniu do wielu różnych problemów zdrowotnych.
Pomaga zmniejszyć skutki uboczne działania leków
W ostatnich latach wiele badań wykazało, że jedna z najbardziej obiecujących korzyści ze stosowania oleju z oregano polega na zmniejszaniu skutków ubocznych działania leków. Bardzo często może on przynieść ulgę w cierpieniu, powodowanym różnego rodzaju terapiami farmakologicznymi. Posiada on przede wszystkim potencjał łagodzenia dolegliwości po chemioterapii i stosowania leków w przewlekłych schorzeniach, takich jak zapalenie stawów.
Badania opublikowane w International Journal of Clinical and Experimental Medicine wykazały, że związki fenolowe z olejku oregano mogą być pomocne w ochronie przed toksycznością działania m.in. metotreksatu. Metotreksat (MTX) to środek medyczny powszechnie stosowany w leczeniu szerokiego spektrum chorób, od nowotworów po reumatoidalne zapalenie stawów. Wiadomo również, że powodować on może bardzo niebezpieczne skutki uboczne. Zdolności oleju z oregano do zapobiegania tym efektom, według naukowców wynikają przede wszystkim z jego właściwości przeciwutleniacjących i przeciwzapalnych. Wykazano m.in., że oregano działa w tym zakresie nawet lepiej niż niektóre leki, często zalecane do ochrony przed niekorzystnymi efektami ubocznymi działania MTX.
Poprzez ocenę różnych markerów w nerwie kulszowym u myszy zaobserwowano po raz pierwszy, że podczas badań laboratoryjnych karwakrol zmniejszył odpowiedź prozapalną u osobników leczonych MTX. Niestety, potrzebne są dalsze badania w tym zakresie, by jednoznacznie potwierdzić tę zależność.
Z kolei badania przeprowadzone w Holandii wykazały, że olejek z oregano może również zapobiegać rozrostowi szczepów bakterii i kolonizacji w jelicie grubym podczas doustnej terapii żelazem. Stosowana w leczeniu niedokrwistości doustna terapia żelazem jest dość często występującą przyczyną szeregu problemy żołądkowo-jelitowych, takich jak nudności, biegunka, zaparcie, zgaga i wymioty.
Pomaga leczyć stopę sportowca
Jedno z badań wykazało, że połączenie ciepła, soli i stosowania olejków eterycznych (w tym oregano) miało działanie hamujące przeciwko grzybni T. rubrum i konidiów T. mentagrophytes, szczepów bakteryjnych, które najczęściej powodują infekcję grzybową, znaną jako stopą sportowca. Naukowcy doszli do wniosku, że „termoterapia w połączeniu z olejkami eterycznymi i solą będzie obiecująca w leczeniu grzybicy stóp”. Po przetestowaniu fungicydowej aktywności 11 olejków eterycznych przeciwko bakteriom, o których wiadomo, że powodują stopę sportowca, stwierdzono, że olej z oregano jest najpotężniejszym orężem w tej walce. W następnej kolejności wskazano na tymianek, korę cynamonową, trawę cytrynową i goździk.
Pomaga leczyć problemy trawienne, w tym SIBO i zgagę
Kilka aktywnych związków zawartych w Origanum vulgare może pomóc w trawieniu, głównie poprzez rozluźnienie mięśni przewodu pokarmowego, a także zrównoważyć stosunek dobrych do złych bakterii w jelitach. Tymol, jeden z aktywnych związków oregano, jest podobny w działaniu do mentolu, który znajduje się w olejku z mięty pieprzowej. Podobnie jak mentol, tymol może pomóc rozluźnić tkankę miękką w gardle i żołądku, co może w konsekwencji pomóc zmniejszyć zgagę i dyskomfort po jedzeniu.
Ponieważ wspomaga zbalansowanie bakterii i zwalcza przerastanie drożdży, olejek z oregano jest również popularnym naturalnym środkiem do leczeniem infekcji Candida i SIBO lub przerostu bakteryjnego błony jelita cienkiego. SIBO jest częstym problemem trawiennym, który powoduje nadmierne gazy, wzdęcia i nietolerancję wielu pokarmów zawierających węglowodany. Origanum vulgare utrudnia replikację bakterii i można go stosować podobnie do leków antybiotycznych, przeznaczonych do leczenia infekcji wpływających na trawienie i wchłanianie składników odżywczych.
W badaniu z 2014 r., opublikowanym w Global Advances in Health & Medicine znaleziono dowody na to, że stosowanie ziołowych środków przeciwdrobnoustrojowych może być tak samo skuteczne jak antybiotyk, zwykle podawany w leczeniu SIBO. Gdy 104 pacjentów, u których zdiagnozowano chorobę, leczono konwencjonalnymi środkami farmakologicznymi lub ziołowymi lekami przeciwbakteryjnymi przez okres czterech tygodni. 46% pacjentów leczonych ziołowymi lekami przeciwdrobnoustrojowymi doświadczyło poprawy w porównaniu do jedynie 34% leczonych antybiotykiem.
Może pomóc w leczeniu infekcji pasożytniczych
Jedno z badań wykazało, że u dorosłych, u których wynik badań kału był pozytywny na obecność pasożytów jelitowych, w tym powodującego problemy trawienne Blastocystis hominis, podawano 600 mg oregano przez sześć tygodni. U wielu z nich po tym okresie objawy żołądkowo-jelitowe uległy znacznej poprawie. Zniknęły przede wszystkim objawy takie jak nudności, gazy, wzdęcia i bóle brzucha.
Pomocny w zwalczaniu stanów zapalnych, takich jak IBD lub reumatyzm
Oregano zachowuje swoją silną zdolność antyoksydacyjną zarówno w postaci świeżej, jak i suchej. Ze względu na wysokie stężenie przeciwutleniaczy, olejek eteryczny z oregano może pomóc w zmniejszeniu uszkodzeń oksydacyjnych oraz w zapobieganiu mutagenezie, karcynogenezie i starzeniu się z powodu szkodliwego działania wolnych rodników. Uważa się, że wolne rodniki są czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju wielu powszechnych chorób przewlekłych, w tym raka, chorób sercowo-naczyniowych i zaburzeń neurodegeneracyjnych.
Jedno z badań wykazało, że łączone leczenie olejkami eterycznymi tymianku i oregano pomogło zmniejszyć wytwarzanie prozapalnych cytokin, a tym samym mogło pomóc złagodzić zapalenie okrężnicy u myszy – rodzaj zapalnej choroby jelit. Inne badania pokazują, że olejek z oregano może być korzystny w leczeniu nawracających zaburzeń oddechowych, wzrostu nowotworów i reumatoidalnego zapalenia stawów. Badacze z Universidad Nacional de Córdoba w Argentynie odkryli, że wyizolowany z Origanum vulgare olejek eteryczny wykazuje właściwości antybakteryjne, antyoksydacyjne i chemoprewolucyjne, dzięki czemu może odgrywać ważną rolę jako czynnik bioprotekcyjny.
Jak korzystać z olejku z oregano – Zastosowania i zalecenia dotyczące dawkowania
Olejek z oregano można stosować miejscowo, dyfuzyjnie lub wewnętrznie, jednak tylko, jeśli jest to 100%-owy produkt o właściwościach leczniczych. Dlatego właśnie najlepiej kupić go w postaci czystej, niefiltrowanej i certyfikowanej.
Przed użyciem olejku z oregano na skórze zawsze należy zmieszać go wcześniej z olejem nośnym, takim jak olej kokosowy lub olej jojoba. Pomaga to zmniejszyć ryzyko podrażnień i reakcji niepożądanych. Po zmieszaniu 3 kropli nierozcieńczonego olejku z oregano z niewielką ilością oleju nośnego, można zastosować go miejscowo przez wcieranie w skórę na dotkniętym problemem obszarze.
Oregano w zastosowaniu wewnętrznym
Dawka olejku oregano będzie zależeć od rodzaju i stopnia zaawansowania danej dolegliwości lub choroby. W postaci kapsułek doustna suplementacja zemulgowanego oregano wynosi zazwyczaj około 600 mg dziennie, przyjmowanych w jednej lub dwóch dawkach.
Tradycyjnym zastosowaniem liści oregano jest przygotowywanie herbaty wspomagającej trawienie. Można kupić wcześniej przygotowaną herbatę oregano lub stworzyć własną, mocząc ok. 5 g liści rośliny w 250 ml wody, przez co najmniej 5-10 minut. Dzięki wydłużeniu tego okresu można uzyskać jeszcze mocniejszy napar ziołowy.
Warto pamiętać jednak, że szczególnie olejek z oregano może zakłócać działanie niektórych leków.
Ograniczenia w stosowaniu olejku oregano
W tym momencie nie jest do końca jasne, czy istnieją jakieś istotne ograniczenia do stosowania produktów z oregano. Z tego powodu zaleca się, że względu na moc olejku oregano, powinien być on stosowany pod kierunkiem doświadczonego eksperta.
Wewnętrznie stosowany olejek oregano należy przyjmować przez maksymalnie dwa tygodnie. Podczas jego zażywania należy zawsze rozcieńczyć go wcześniej wodą lub zmieszać z olejem kokosowym. Aby zapobiec negatywnym reakcjom skórnym po zewnętrznym zastosowaniu produktów z oregano, zaleca się wykonanie najpierw małego testu płatkowego. Przy zastosowaniu olejku do celów pielęgnacyjnych i zwalczania problemów dermatologicznych należy wziąć pod uwagę poniższe fakty:
- Oregano to cenne ziele, wykorzystywane do produkcji olejku oregano, które wykazuje potwierdzone właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe.
- Korzyści ze stosowania olejku z oregano obejmują m.in. zwalczanie infekcji bakteryjnych, infekcji grzybiczych, problemów trawiennych, stanów zapalnych i wzrostu guzów.
- Olejek oregano można stosować na skórze, np. w celu leczenia grzybicy, lub wewnętrznie, np. w celu wspomagania trawienia i wspomagania zdrowia jelit.
