Próby złota oraz srebra to jeden z ważniejszych wyznaczników wartości biżuterii czy numizmatów. Wskazują one, jaka jest zawartość czystego metalu szlachetnego w danym wyrobie, a jaką część w stopie stanowią domieszki innych metali (będących np. utwardzaczem). Warto zatem wiedzieć, co oznaczają poszczególne próby złota i srebra – szczególnie gdy chcesz sprzedać biżuterię lub inny wyrób z tych cennych kruszców. To wiedza, która przydaje się również do określenia przybliżonej wartości posiadanej kolekcji. Poznaj próby złota i srebra oraz dowiedz się, jak je sprawdzić!
Próby złota – oznaczenia
Wyróżnia się 7 oznaczeń prób złota:
- 999 – próba zawiera 99,9 proc. czystego złota,
- 960 – to 96,0 proc. czystego złota w stopie,
- 750 – czyli 75,0 czystego złota,
- 585 – wyrób tej próby zawiera 58,5 proc. czystego złota,
- 500 – próba oznacza 50,0 proc. czystego złota,
- 375 – to 37,5 proc. czystego złota w wyrobie,
- 333 – najniższa próba zawierająca 33,3 proc. czystego złota.
Ze względu na to, że złoto jest stosunkowo miękkim metalem, to najwyższe próby (999, 960) są stosowane przede wszystkim w mennictwie. Takie oznaczenia można zatem znaleźć np. na sztabkach złota czy numizmatach lub monetach bulionowych. W jubilerstwie wykorzystuje się głównie stopy o próbach 750, 585 oraz 333. I choć wyroby zawierające 75,0 proc. tego cennego kruszcu są najbardziej cenne ze względu na wartość złota, to łańcuszki, pierścionki czy bransoletki o próbach 585 oraz 333 charakteryzuje najwyższa wytrzymałość. Wynika to ze wspomnianej miękkości złota – im więcej innych metali w stopie, tym mniej kruchy będzie dany wyrób.
Próby srebra – oznaczenia
Polski Urząd Probierczy określa 4 próby srebra, a każda z nich jest wykorzystywana w jubilerstwie:
- 925 – zawierająca 92,5 proc. czystego srebra,
- 875 – zawierająca 87,5 proc. czystego srebra,
- 830 – zawierająca 83,0 proc. czystego srebra,
- 800 – zawierająca 80,0 proc. czystego srebra.
Srebro jest twardsze od złota, dzięki czemu bez większego problemu można nabyć srebrną biżuterię najwyższej próby, tj. 925. Jest ona najbardziej cenna, a przy tym zdecydowanie najpopularniejsza w Polsce.
Czy biżuteria musi mieć wybitą próbę złota lub srebra?
Prawo probiercze nakłada obowiązek oznaczania próby złota i srebra na wyrobach o wadze przekraczającej 1 gram w przypadku złota oraz 5 gramów dla wyrobów wykonanych ze srebra. Zatem każda złota biżuteria powinna mieć wybitą próbę, raczej trudno bowiem o znalezienie kolczyków, bransoletki czy łańcuszka o wadze niższej niż 1 gram, ale nie wszystkie wyroby ze srebra będą musiały mieć oznaczenie. Wystarczy, że biżuteria waży mniej niż 5 gramów, a to już zdarza się często.
Jednak najlepsi jubilerzy dbają o to, by wszystkie ich produkty miały wybitą próbę. Oznaczenie złota lub srebra podnosi bowiem wiarygodność wytwórcy, a także – jego prestiż.
Jak samodzielnie sprawdzić próby złota i srebra?
Aby sprawdzić, jakiej próby srebra lub złota jest dany wyrób, wystarczy poszukać oznaczenia. Trzeba jednak wiedzieć, że zamiast trzycyfrowego znacznika próby, można się również spotkać z symbolem probierczym. Probiercze oznaczenia próby złota są następujące:
- 0 – dla próby 999,
- 1 – dla próby 960,
- 2 – dla próby 750,
- 3 – dla próby 585,
- 4 – dla próby 500,
- 5 – dla próby 375,
- 6 – dla próby 333.
Z kolei probiercze oznaczenia próby srebra to:
- 1 – dla próby 925,
- 2 – dla próby 875,
- 3 – dla próby 830,
- 4 – dla próby 800.
Jeśli próba nie została wybita ze względu na niską wagę wyrobu albo jest niewidoczna np. ze względu na jej starcie się, to można zweryfikować próby złota i srebra u jubilera. Profesjonalista wykona tzw. próbę kwasową, skorzysta ze specjalnego kamienia probierczego albo cieczy chromowej, by określić próbę danego produktu.
Artykuł sponsorowany
