Toksyna botulinowa, znana równiez jako botoks, umożliwia przeprowadzenie zabiegu wygładzania zmarszczek, a także złagodzenie objawów wielu dolegliwości. Na całym świecie ma wielu zwolenników, jak i przeciwników. Co warto o niej wiedzieć bliżej?
Toksyna botulinowa to substancja stosowana powszechnie w różnego rodzaju zabiegach medycyny estetycznej. To bakteryjna egzotoksyna, która wstrzyknięta w mięsień uniemożliwia jego kurczenie się. Zabieg ten związany jest z profilaktyką starzenia się skóry, gdy ogranicza ekspresyjną mimikę twarzy. Dodatkowo, skutecznie wygładza zmarszczki już istniejące.
Toksyna botulinowa – charakterystyka
Toksyna botulinowa, a więc jad kiełbasiany, wytwarzana jest prze gram-dodatnią pałeczkę bakterii Clostridium botulinium, która odpowiedzialna jest m.in. za silne zatrucia pokarmowe. Zatrucia tego typu w skrajnych przypadkach mogą skończyć się nawet śmiercią. Jad kiełbasiany jest najsilniej działającą ze wszystkich znanych do tej pory toksyn. W medycynie estetycznej wykorzystuje się jednak tylko niskie jej dawki, które generalnie nie zagrażają życiu i nie powodują skutków ubocznych. Oczywiście w przypadku, gdy zabieg przeprowadza odpowiednio przygotowany do tego specjalista.
Toksyna botulinowa uzyskiwana jest z wyizolowanych szczepów bakterii, a następnie poddawana jest procesowi oczyszczania i próżniowego pakowania. Botoks najlepiej sprawdza się w przypadku walki ze zmarszczkami mimicznymi. Poza tym stosuje się go do leczenia zeza, niektórych chorób natury neurologicznej czy podczas leczenia nadmiernej potliwości.
Wstrzykiwanie toksyny botulinowej – czy jest bezpieczne?
Zabiegi, które polegają na wstrzyknięciu toksyny botulinowej, są z powodzeniem stosowane od wielu lat. Botoks skutecznie blokuje uwalnianie przez nerwy acetylocholiny, a więc głównego przekaźnika w połączeniach nerwowo-mięśniowych. W efekcie tego dochodzi do osłabienia i porażenia mięśni. Skutki tego zabiegu są jednak odwracalne. Na ogół utrzymują się około 3 miesiące. Wówczas dochodzi bowiem do odnowienia się kontaktów synaptycznych. Zaraz po zakończeniu zabiegu lekarz powinien poinformować pacjenta, czego należy unikać i jakich zasad przestrzegać.
Czasami po wstrzyknięciu toksyny botulinowej pacjent odczuwa ból w miejscu ukłucia igłą. Jeśli jest on duży i trudny do wytrzymania, można doustnie przyjąć lek przeciwbólowy z ibuprofenem lub paracetamolem w składzie. W razie potrzeby warto się posiłkować okładami z lodu. Wszystkie ewentualne skutki uboczne, które pojawiają się po zabiegu ostrzykiwania botoksem, są z reguły krótkotrwałe. Czasami mogą pojawić się również:
- bolesność mięśni,
- uczucie osłabienia mięśniowego,
- czerwona wysypka.
Zabieg wstrzykiwania toksyny botulinowej to obecnie najskuteczniejsza profilaktyka przed tworzeniem się zmarszczek mimicznych. Warto jednak zachować umiar i nie przesadzać z liczbą wykonywanych zabiegów, aby nie powstał tzw. efekt maski, gdy mimika twarzy w zasadzie nie funkcjonuje.
Dla kogo przeznaczona jest toksyna botulinowa?
Botoks przeznaczony jest dla osób, które chcą się pozbyć zmarszczek mimicznych. Są to zmarszczki, które pojawiają się nawet u osób młodych. Ich geneza jest bowiem związana z ożywioną mimiką twarzy. Należą do nich zmarszczki poprzeczne czoła, zmarszczki międzybrwiowe oraz zmarszczki wokół oczu, czyli tzw. kurze łapki.
W ostatnich latach nieco rozszerzono wskazania do podawania botoksu. Stosuje się go także w leczeniu:
- migrenowych, napięciowych oraz chronicznych bólów głowy,
- nadpotliwości pach, dłoni i stóp,
- spazmowych bólów mięśniowych szyi, karku i pleców,
- blizn pooperacyjnych oraz napięcia mięśni piersiowych.
Na czym polega zabieg wstrzykiwania toksyny botulinowej?
Zabiegi z wykorzystaniem botoksu są w zasadzie bezbolesne. Pacjent odczuwać może jedynie dyskomfort, jaki wiąże się z ukłuciem igłą. Podczas zabiegu wykorzystywane są jednak bardzo cienkie igły. Osobom o bardzo niskim poziomie odporności na ból, przed zabiegiem można miejscowo zaaplikować specjalną znieczulającą maść.
Zabieg wstrzykiwania toksyny botulinowej nazywa się niekiedy zabiegiem lunchowym. W teorii trwa bowiem około pół godziny, a więc tyle ile klasyczna przerwa na lunch. Na efekty trzeba jednak poczekać kilka dni, aż praca mięśni ulegnie osłabieniu. Efekt utrzymuje się od 3 do 6 miesięcy. Tutaj jest to w dużej mierze kwestia indywidualna. Po upływie tego czasu twarz stopniowo wraca do starego wyglądu. Po całkowitym wygaśnięciu działania botoksu, ale nie wcześniej niż po 3 miesiącach, zabieg można wykonać raz jeszcze. Generalnie należy przestrzegać tej zasady.
Podobnie jak w przypadku wstrzykiwania każdej innej substancji, także i tutaj mogą pojawić się na skórze drobne zasinienia. Ustępują one jednak samoistnie po kilku dniach. Poza tym da się je zakryć makijażem.
Od jakiegoś czasu toksynę botulinową stosuje się w dermatologii do leczenia nadpotliwości wybranych części ciała, np. rąk, stóp i pach. Poza tym zastrzyki z toksyny botulinowej zaleca się także osobom, które cierpią z powodu schorzeń związanych z kurczami mięśni i tikami oraz w leczeniu spastyczności u dzieci z porażeniem mózgowym. Niekiedy botoks wykorzystuje się także w okulistyce podczas leczenia zeza i kurczu powiek. Toksyna botulinowa niekiedy jest też w stanie zwalczyć uciążliwe, migrenowe bóle głowy, o ile poda się ją w odpowiednią okolicę czoła i karku.
